Gerechten met streken - Beulingen met appelspijs
Zoals bloedworst met appelmoes bijvoorbeeld. Heerlijk toch, na een regenachtige dag koud en nat thuiskomen en de geur van bloedworst in de pan die je tegemoet komt. Toen ik nog studeerde, heb ik acht jaar lang elk weekend in een beenhouwerij gewerkt. Ik ben afkomstig van de Kempen en daar spreken ze niet over bloedworst met appelmoes, maar kennen ze alleen ‘beulingen met appelspijs’. Grappig hoe zelfs gerechten per dialect een andere benaming krijgen. Tijdens mijn acht jaar bij de beenhouwerij heb ik gemerkt dat bloedworst maken een heel arbeidsintensieve ambacht is. Het is moeilijk te geloven dat de mensen vroeger gewoon zelf thuis bloedworst maakten.
Toch was thuis bloedworst maken de gewoonste zaak van de wereld tijdens de middeleeuwen. Je begrijpt wel dat de mensen tijdens die periode leefden volgens de slagzin ‘niets verloren laten gaan’. Met ‘niets’ bedoelden ze ook letterlijk niets en dus ook voor bloed werd een bestemming gezocht. En wat gebeurt er meestal met ‘slachtafval’ dat niet als een stuk vlees gebakken kan worden? Juist ja, daar maakt men worsten van. Zo ontstond dus ook de bloedworst. Het bloed dat niet in de worsten ging, gebruikte men om sauzen in te dikken en meer kleur en smaak te geven.
Bloed verderft snel en in de 13de eeuw werd de verkoop van bloedworsten zelfs even verboden, omdat het te gevaarlijk zou zijn. Uiteraard duurde dit niet al te lang, maar het maken van bloedworst werd wel onderworpen aan strenge regels.
In die tijd werden bloedworsten gewoon thuis op de boerderij gemaakt en elke familie had zo wel zijn eigen recept. Maar net zoals de meeste recepten, is er meestal wel sprake van een vaste basis. Zo vind je meestal volgende ingrediënten of specerijen wel terug in bloedworst: peper, kruidnagel, gember, nootmuskaat en foelie.
Zoals vermeld in de vorige Gerechten met Streken was het een typisch middeleeuws gebruik om zout, zuur en zoet te combineren in gerechten. Vandaar de combinatie met appelen. Hetgeen niet gebruikelijk was voor die tijd is dat dit gerecht zowel geliefd was door arm als rijk, het is dus geen typisch volks gerecht.
Tegenwoordig is bloedworst terug helemaal ‘hip’ en wordt het vaak verwerkt in gerechten in restaurants of krijg je het als verwelkoming in de vorm van een amuse. Wil jij ook eens iets anders doen met bloedworst dan gewoon bakken met appelmoes? Kijk dan eens naar dit recept van Piet Huysentruyt.
Smakelijk!