Ontkurkt - Help, mijn wijn smaakt anders!

Tip 1: De paradox

In Vlaanderen krioelt het ondertussen van formele en informele proefgroepjes. Of gewoon: liefhebbers, zelfs zonder veel voorkennis, die tijdens een etentje toch enthousiast verschillende flessen wijn openen en becommentariëren. Wijn is inderdaad ook entertainment geworden. Maar de resultaten, zelfs van een identieke cru, verschillen soms frappant van het ene tot het andere moment. “Verdorie, vorige keer smaakte die lekker en nu vind ik er niks aan” is een klacht die ik veel hoor. Dat komt echter vooral omdat een aantal omgevingsfactoren én onze eigen psychologie onze appreciatie beïnvloeden.

Tip 2: Over krekels en house

Of u nu een ‘echte’ wijndegustatie wil opzetten, of gewoon een aantal flessen ontkurkt met vrienden, steeds zijn er een aantal praktische zaken die de wijn beter of slechter laten presteren. En die u dus kan (bij)sturen. De meeste invloed gaat uit van de directe omgeving waarin wordt geproefd. Gebeurt het in een authentieke wijnkelder, een gezellige living, in de tuin of in een eerder steriele laboratoriumachtige omgeving? Vooral de geuren in deze ruimte beïnvloeden de wijn. Als bvb. ondertussen potten staan te pruttelen in uw open keuken en de geur van soep, ui of look binnenwaait, zal dezelfde wijn anders worden waargenomen dan al fresco in de tuin. Ook uw gasten kunnen spelbreker zijn. Bijvoorbeeld als ze zwaar geparfumeerd aan tafel zitten of stiekem eventjes op het terras een sigaretje rookten, en dan in een nicotinewolk terug plaatsnemen. Andere (storende of positieve) factoren zijn de verlichting die te fel of te flauw kan zijn - zodat u amper kan zien of het een rode wijn is dan wel een rosé - of de eventuele geluidsoverlast. Ik geef het u op een briefje: als u dezelfde wijn drinkt bij een concert van tsjilpende krekels in Zuid-Frankrijk of wanneer thuis de zoon van de buren zware housemuziek speelt, zal uw waardering toch anders zijn.

Tip 3: het kwik is cruciaal

Een factor die de wijnwaarneming sterk beïnvloedt is de temperatuur. En dat effect werkt op twee manieren. Enerzijds is er de schenktemperatuur van de fles. Daar hebben we al genoeg opgehamerd: té warm of té koud in het glas en de aroma’s verschrompelen. Maar anderzijds speelt ook het seizoen een rol. Als het buiten hoogzomert aan 30°C smaakt dezelfde wijn totaal anders dan wanneer u hem in het putje van de winter serveert. Alleen al omdat ook uw gasten/proevers in een andere ‘fysiek’ en ‘stemming’ zijn. Een krachtige, eikgelagerde Cabernet die in december nog iedereen superenthousiast maakte, zal in augustus misschien net iets ‘te zwaar’ overkomen. Terwijl omgekeerd die lekkere, fruitige rosé maar tutti frutti lijkt als het buiten sneeuwt en vriest.

Tip 4: de echte spelbreker

En zo zitten we bij een andere sleutelfactor: wijzelf. Onze stemming, ons niveau van concentratie, onze gezondheid-van-het-moment, onze persoonlijke goesting, onze vermoeidheid. Professionele wijnproevers degusteren daarom meestal ‘s ochtends, als er niet teveel smaakfactoren kunnen storen. En ze bovendien nog meer op hun qui-vive en energiek zijn dan om 21u ‘s avonds, na een drukke werkdag. Wie kort voor een degustatie zwaar tafelde of sloten koffie dronk, zal een wijn ook anders beoordelen dan iemand die zich beperkte tot wat toast en water. Ook medicijngebruik kan de wijnwaarneming totaal veranderen.

Kortom: als een wijn de ene keer scoort en de andere keer tegenvalt, heeft dat vaak meer te maken met de omgeving en onszelf, dan met de eigenlijke flesseninhoud.