Ontkurkt - Kroatië: klaar voor de doorbraak?
Tip 1: Klein maar dapper
Eén ding staat vast: Kroatië is geen nieuwkomer in de Europese wijnbouw. Niet alleen zorgden Grieken en Feniciërs er al voor de introductie van de druivenlaars én de handel in wijn, maar als we historisch verder kijken was dit gebied eind de 19de, begin de 20ste eeuw zelfs een serieuze speler op de wijnmarkt. Toen werden in Kroatië immers ruim 200.000 hectare wingerd geëxploiteerd, waarvan alleen al 90.000 hectare in Dalmatië. En ook al zijn recente statistieken soms weinig betrouwbaar, toch is de Kroatische wijnindustrie anno 2011 véél kleiner dan toen. Schattingen spreken van 60.000 hectare wijngaard, een dikke 450 producenten die samen 1.200 labels op de markt zetten. Goed voor circa 50 miljoen flessen op jaarbasis.
Tip 2: Twee cruciale wijnzones
Op papier telt Krotatië meer dan 300 geografisch afgebakende wijnzones of ‘appellaties’. Veel van deze wijnen komen evenwel nooit bij ons terecht. Qua wijnterritorium wordt Kroatië daarom doorgaans onderverdeeld in twee grote zones: Kontinentalna Hrvatska en Primorska Hrvatska. Het eerste gebied situeert zich in het noorden en noordoosten van het land, tussen de rivieren Drava en Sava. In dit ruwere, koelere continentale klimaat strekken de wijngaarden zich uit van de grens met Slovenië tot aan die met Servië. Hier zijn vooral de witte druiven baas (90%). De tweede zone is te vinden in het zuiden en omvat zowel Istrië, de Dalmatische kust als de 1.185 (!) eilanden, waar het gemiddeld veel warmer is. Zo telt de Kroatische Adriatische kust 2.600 uren zonneschijn per jaar en een gemiddelde zee temperatuur van 25 tot 27°C.
Tip 3: 400 druivensoorten, 4 belangrijk voor export
Wat kan u al in België kopen onder Kroatisch label? We mogen niet uit het oog verliezen dat Kroatië voorlopig vooral een ‘wit’ wijnland is, want zo’n 2/3 van de jaarproductie is bestemd voor witte wijn, 32% rood en 1% rosé. Alhoewel het ook een land is met een enorme waaier van naar schatting 400 - vaak inheemse - druivenvariëteiten, spelen toch maar een paar druiven echt een hoofdrol, zeker qua export. In wit zijn dat vooral de cuvées van Malvazija (of Malvasia), de druif die we ook bijvoorbeeld frequent in Italië dikwijls aantreffen. Stijlen en prijskaartjes verschillen enorm, van amper 8 euro en citrusfris tot dik 30 euro en zwaar eikgelagerd. In rood kunnen we hier vooral profiteren van wijnen op basis van de internationaal gekende Cabernet Franc of de lokale druiven Teran en Plavac Mali. Welk type we ook kiezen, Kroatische wijnen presteren vooral goed als maaltijdwijn, dus als ze gecombineerd worden met gerechten. Solo halen ze het immers zelden vaan al hun internationale concurrenten.
Tip 4: Export nog kopzorg
Het groeipotentieel is dus zeker aanwezig, maar waarom in hemelsnaam ontdekken we Kroatische wijnen zo zelden in onze rekken of glazen? Daar zijn zeker drie verklaringen voor, nu de Balkan-oorlog en de daarmee samenhangende politieke verkruimeling van voormalig Joegoslavië stilaan verteerd lijkt.
Ten eerste: door het boomende toerisme worden de meeste wijnen ter plekke in de lokale horeca ontkurkt, dus resten nog slechts kleine partijen voor de export. Uitvoer van wijn is geen must voor veel huizen.
Ten tweede: domeinen en/of boutique wineries die toch exporteren, beschouwen het bijna als een ‘gunst’ of produceren per oogst een zeer kleine opbrengst, dus zetten hun prijsniveau navenant vaak hoog. Te hoog om écht te kunnen concurreren met al die duizenden flessen uit Spanje, Italië, Zuid-Frankrijk of de Nieuwe Wereld.
Ten derde: ook de Kroatische administratie werkt soms serieus tegen, zeker zolang het land geen volwaardig lid is van de Europese Unie. Exporttransporten verliezen soms dagen door de bureaucratie en de nodige vergunningen. Dat stimuleert Belgische invoerders zeker niet om nog meer Kroatische crus op hun kaart te zetten.