Ontkurkt - Waarom kost een wijn 5, 50 of 500 euro?

Tip 1: Schaarste

Kijk, dat de complexiteit of finesse van zo’n ‘grote’ versus ‘kleine’ cru dag en nacht kunnen verschillen, dàt ontkennen we niet. Evenmin het feit dat de soms gigantische prijskloof tussen bepaalde flessen ook te maken heeft met de grotere/kleinere winsthonger bij producent en importeurs, of de gulzige taksen/accijnzen/BTW die de Belgische Staat oplegt. Maar daarover willen we het hier niet hebben, wel over factoren die het prijskaartje altijd zullen beïnvloeden maar voor velen minder vanzelfsprekend zijn, zoals: de schaarste. Een cuvée die per oogst op industriële schaal met honderdduizenden, soms zelfs miljoenen exemplaren, de kelders wordt uitgejaagd, zal per definitie minder kosten dan een exclusieve cru waarvan er slechts enkele duizenden flessen per oogst werden geproduceerd. Aan die economische basiswet kan niemand ontsnappen, zeker niet nu de wereld dankzij het internet één grote virtuele vitrine is geworden, waar iedereen op elk moment bestellingen kan plaatsen.

Tip 2: Vinificatie

De schaarste van een bepaalde wijn wordt verder in belangrijke mate beïnvloed door de wijnmaker en zijn/haar keuzes tijdens het totale proces, van in de wijngaard tot aan de botteling. Keuzes vooral om de rendementen/opbrengsten zo laag mogelijk te houden. Ingrepen zoals een ‘groene oogst’ (zodat uiteindelijk minder talrijke, maar geconcentreerder, trossen zullen overblijven in het najaar), verschillende plukbeurten waarbij alleen het rijpe fruit wordt geoogst, trieertafels waarop het geplukte fruit nog eens wordt gekeurd, een zachte of tot-de-laatste-druppel-persing, of strenge selecties van de diverse eiken vaten (welke wijn wordt ‘grand vin’, welke partij gedeclasseerd?) bepalen hoeveel ‘wijn’ er uiteindelijk wordt gebotteld. In sommige domeinen wordt, zelfs letterlijk, elke druppel uit elke druif geknepen en gebruikt, terwijl bij kwaliteitsgerichte huizen soms zelfs maar 1/3 van de totale oogst in de topcuvées verdwijnt. Hun prijsverschil is navenant.

Tip 3: Reputatie

Een factor die steeds belangrijker wordt in deze mediagenieke wereld is de reputatie van een domein of specifieke cuvée. Vaak gaat het daarbij om een historisch klassement waarin de wijn ooit goed presteerde, of topscores/medailles gehaald bij hedendaagse goeroes zoals Robert Parker of internationale wedstrijden. Ik merk het zelfs bij mijn eigen wijnkoopgids, ‘De 300 Beste Wijnen Onder de 10 Euro’: flessen die het erelaureaat-logo krijgen, vliegen eerst de handel uit. Maar vaak heeft deze reputatie ook zeer oude wortels. Zo wordt de naam, faam én het prijskaartje van een honderdtal Bordelaise grands crus en terroirs nog steeds sterk gekleurd door het klassement uit 1855. Ook al is ondertussen al 90% van eigenaar veranderd, is de wijngaard zelfs soms van samenstelling totaal anders en gelijkt hun vinificatiestijl geen snars meer op hun 19de eeuwse voorgangers. Maar de magie van het klassement blijkt werken en wordt dagelijks bevestigd in de internationale veilinghuizen, waar de Lafite’s, Mouton’s, Petrussen of Margaux – zeker uit ‘grote jaargangen – soms aan monsterlijke prijzen worden afgehamerd. 

Tip 4: Bewaarpotentieel

Maar er is nog een factor die zeker een belangrijk prijs-opzwepend effect heeft: het bewaarpotentieel van de wijn. U moet weten dat waarschijnlijk 75% van alle nu wereldwijd geproduceerde wijn niet bedoeld is om eeuwig in uw kelder of kast te laten rijpen, maar wel om binnen de 1 à 3 jaar na botteling te kraken. Terroir, druivenras(sen), microklimaat, techniek én wijnmaker moeten allemaal uitblinken om een topoogst met bewaarkansen af te leveren, wat per definitie uitzonderlijk, arbeidsintensief én dus kostenverhogend is.

Dus wie wijn wil stockeren die a) aan de volgende generatie kan worden doorgespeeld, b) later bij speciale gelegenheden kan ontkurkt worden, c) ondertussen decennialang in waarde kan stijgen omdat hij zeldzamer wordt en d) misschien wel mooi(er) evolueert, die zal altijd dieper in zijn/haar portefeuille moeten tasten. Ook dàt is de wet van vraag en aanbod.

Tip5: Profiteer!

Conclusie? Wees blij dat bij die 75% flessen-voor-de-korte-termijn tegenwoordig zoveel lekkere, fruitgedreven én spotgoedkope exemplaren zitten. In elke prijsvork en voor elk budget kan u tegenwoordig voldoende glasplezier ontdekken. Laat anderen dus maar het risico lopen dat hun peperdure fles toch in de azijnhemel belandt, want geen wijn die aan dit lot ontsnapt…