Pik een graantje mee! De geweldige granen-lijst (zonder gluten)

De krant De Morgen kopte het deze maand: 'Allemaal allergisch, gebruik allergiepillen stijgt met 70% op 10 jaar tijd'. Wat voedingsmiddelen betreft blijken wij Belgen naast koemelk, noten, schaaldieren en aardbeien vooral overgevoelig te zijn voor tarwe. Wie een spijsverteringsstelsel heeft dat geen gluten verdraagt, pikt in de plaats van tarwegraan dus best een ander (pseudo)graantje mee. Wat dacht je van gierst, teff, boekweit, quinoa, haver en freekeh? 

Gierst
Gierstkorrels zijn prachtig rond, goudgeel en hebben een licht zoete smaak waar kinderen dol op zijn. Bovendien is het dankzij zijn rijkdom aan vitamine B6, ijzer, koper, magnesium, zink, fosfor, eiwitten en vezels een ideale vleesvervanger. Ik hou het liefst van simpel gekookte gierst (recept) die qua textuur doet denken aan couscous.

Teff of Abessijns liefdesgras
Het Ethiopische teffgraan is het kleinste ter wereld: in één tarwekorrel passen ongeveer 150 teffkorreltjes. Ik gebruik het om verschillende redenen in de keuken, maar bovenal omdat het een lekker supergraan is met een mooie tweede naam. Teff vormt een uitstekende bron van eiwitten, vezels, calcium, fosfor en ijzer. Daarnaast geeft het je lange tijd een verzadigd gevoel dankzij zijn langzaam verteerbare en complexe koolhydraten. Ik gebruik het graan vooral als bloem. Bloem waarmee ik deze winter maar al te graag kerststerren (recept) maak!

Boekweit
Boekweit is geen echt graan, maar familie van de zuring en rabarber. Boekweitkorreltjes lijken op kleine beukennootjes en hebben na het koken dan ook een lichte nootachtige smaak. Zonder twijfel is boekweit mijn favoriete en meest hartverwarmende wintereten. Ik eet ze het liefst geroosterd. Gelukkig moet je dat niet zelf doen en vind je geroosterde korrels in de natuurvoedingswinkel onder de naam kasha. Heb je het liever zoet? Dan zijn deze verrassingspannenkoeken (recept) op basis van boekweitmeel beslist iets voor jou!

Quinoa
Ook dit graan is een pseudograan en daarmee een buitenbeentje. Quinoa – spreek uit als kienwa - is lid van de ganzenvoetfamilie, een kruid dat in Zuid-Amerikaanse landen heel gewoon is. Quinoakorrels zijn fijne bolletjes krachtvoer – zink, magnesium, ijzer, koper, fosfor, eiwitten, vezels en weinig verzadigde vetten - die snel gaar zijn en gebruikt kunnen worden van ontbijt tot diner. Ik ben fan van de knapperige korreltjes maar probeer ze uit mijn keuken te verbannen. Door hun populariteit in ons rijke Westen – 2013 was het jaar van de quinoa – snoepten we de lekkernij immers af van de vaak arme quinoaboeren en hun families. Omdat het evenwicht nog altijd niet hersteld is, vind je hier geen quinoarecept.   
      
Haver
Wie het boek De voedselzandloper van Kris Verburgh las, weet dat haver en havermout het nieuwe brood zijn. Havermoutpap (recept) is een voedzaam ontbijt vol eiwitten, koolhydraten, vitamine B & K, magnesium, fosfor, ijzer, zink en bovenal vezels. Eet je geregeld havermout? Dan zal je al gemerkt hebben dat je uithoudings- en concentratievermogen er prima voor staan! Deze Tunesische havermout (recept) is ook een prima avondmaal. 

Freekeh
Waar freekeh – spreek uit als freeka - in Nederland al superhot is, is het bij ons lauwwarm. Freekeh is een verzamelnaam voor alle graan dat groen geoogst en geroosterd wordt. Door het graan zo vroeg te oogsten, bevat het meer dan alle andere granen frisse eiwitten, vitaminen, mineralen en vezels. Oprah Winfrey en Jamie Oliver prijzen de lekkernij de hemel in. In vergelijking met deze grootheden ben ik klein bier. Maar wel klein bier met een Freekeh-recept!

Risotto van freekeh en paddenstoelen
Ingrediënten

• 100 g boter

• 100 ml olijfolie

• 1 preistengel
• 
300 g gemengde paddenstoelen naar keuze
• 20 g peterselie
• 2 teentjes look
• 1 ajuin
• 1 l groentebouillon

• 250g freekeh
• peper
• zout
• Parmezaanse kaas

Bereiding


• Snij alle groenten fijn, was en snij de peterselie.
• Smelt 50 gram boter samen met de olijfolie in een pan.
• Fruit de prei en voeg daarna de paddenstoelen toe.
• Laat vijf minuten sudderen en voeg daarna de peterselie en de look toe. Zet opzij.
• Zet de groentebouillon klaar.
• Smelt 50 gram boter in een andere pan en fruit de ui. Voeg de freekeh toe en roer goed door zodat het graan rondom rond in boter gehuld is.
• Zodra de freekeh aan de bodem begint te kleven, voeg je geleidelijk aan en onder voortdurend roeren, de groentebouillon toe.
• Doe dit tot alle bouillon opgenomen is door de freekeh.
• Voeg de paddenstoelenmix toe aan het freekehmengsel en laat het sudderen tot het voldoende warm is om te serveren.
• Kruid met peper en zout en werk af met Parmezaanse kaas.